Metabolisme – Alles wat je moet weten
Wat is metabolisme? Ondanks dat een goed werkend metabolisme essentieel is voor je gezondheid, begrijpen maar weinig mensen écht welke rol het speelt in het lichaam.
Wat zijn bijvoorbeeld de functies van het metabolisme? Helpt een snel metabolisme bij afvallen? Zijn er manieren om je metabolisme te versnellen? En verandert je metabolisme per leeftijd? In dit artikel krijg je antwoord op deze vragen.
Wat is metabolisme?
Metabolisme is hetzelfde als je stofwisseling. Het zijn de complexe chemische processen die je lichaam gebruikt om goed te functioneren, inclusief het omzetten van voedingsstoffen naar energie. Metabolisme komt van het Griekse woord “metabolismos” wat betekent “verandering” of “omzetting”.
Functies van metabolisme
Naast het produceren van energie, zorgt het metabolisme voor het verwerken van afvalstoffen én voor het optimaal gebruiken van de vrijgemaakte energie. Ook zorgt het voor het opslaan van energiereserves.
Nadat onze voeding is omgezet naar energie (vooral koolhydraten en vetzuren voorzien het lichaam van energie), is het beschikbaar voor verbranding.
De verbranding van energie gebeurt via bewegen of sporten, maar ook als je niet aan het bewegen bent heeft je lichaam energie nodig voor al zijn “verborgen” basisfuncties (basaalmetabolisme). Denk aan ademhalen, bloedcirculatie, het aanpassen van de hormoonspiegels en het groeien en herstellen van cellen.
Metabolisme en afvallen
Als je meer energie (of calorieën) verbrandt op een dag dan de hoeveelheid calorieën die je inneemt, dan val je af. Zo simpel is het. Daarom zijn veel afvallers op zoek naar manieren om meer calorieën te verbranden en komen dan vanzelf uit bij het metabolisme.
Mensen met een snel metabolisme verbranden meer calorieën en slaan minder snel vet op. De hoeveelheid calorieën die je verbrandt wordt namelijk rechtstreeks beïnvloed door de snelheid waarmee je lichaam energie verbruikt.
Dit betekent dat hoe meer energie je lichaam nodig heeft, hoe sneller je stofwisseling gaat werken en hoe meer je verbrandt.
Metabolisme per leeftijd en geslacht
Er zijn talloze factoren die de snelheid van je stofwisseling beïnvloeden. En daar heb je in veel gevallen ook geen invloed op. Denk bijvoorbeeld aan factoren als leeftijd, geslacht, lengte en je hormoonhuishouding. Daarnaast zijn sommige mensen simpelweg geboren met een snellere stofwisseling dan anderen.
Leeftijd
Naarmate je ouder wordt, heeft de hoeveelheid spieren de neiging af te nemen en neemt vet een groter deel van je gewicht in beslag. Hierdoor wordt de verbranding van calorieën vertraagd omdat spieren meer calorieën verbranden dan vet. Dit is een van de redenen dat mensen aankomen als ze ouder worden. Afvallen wordt dan moeilijker.
Geslacht
Mannen hebben meestal minder vet en meer spieren dan vrouwen van dezelfde leeftijd en hetzelfde gewicht, wat betekent dat mannen meer calorieën verbranden.
Lengte
Mensen die langer zijn hebben meestal meer spieren en verbranden daardoor meer calorieën, ook in periodes van rust.
Hormonale disbalans
Het syndroom van Cushing en hypothyreoïdie vertragen de stofwisseling en verhogen het risico op het toenemen van lichaamsgewicht.
Metabolisme versnellen – Dit kun je wél doen
Gelukkig zijn er ook dingen die je wel kunt beïnvloeden. Wil je jouw metabolisme versnellen? Dit kun je doen.
Krachttraining en HIIT training
Wat veel mensen niet verwachten is dat krachttraining heel effectief is voor het versnellen van je metabolisme en daarmee het verbranden van calorieën. Dit komt, zoals eerder benoemd, omdat je spieren meer energie nodig hebben dan vet. Door krachttraining te doen, bouw je meer spiermassa op en daarmee vergroot je jouw energiebehoefte.
Afterburn effect speelt ook een rol
Daarnaast heeft dit ook te maken met het afterburn effect. Tijdens een krachttraining ontstaan er spierscheurtjes en die moeten weer hersteld worden. Na een workout is je lichaam dus nog niet klaar met calorieën verbranden. Afhankelijk van de workout, kan het verbranden van calorieën nog 48 uur duren.
HIIT training heeft in populariteit gewonnen de afgelopen jaren en is ook een effectieve manier om het afterburn effect te creëren. Daarnaast verbrand je ook een hoop calorieën tijdens een HIIT workout.
Voeding en slaap
Ook voeding speelt een grote rol en met name eiwitten zijn het benoemen waard. Het verwerken van eiwitten kost je lichaam meer energie dan andere macronutriënten, waardoor je weer meer energie verbrandt. Eiwitten verhogen de stofwisselingssnelheid zelfs met 20-30 procent.
Vergeet daarnaast ook niet goed te slapen, veel water te drinken en alcohol te beperken. Ook dit zijn bewezen methoden om metabolisme te versnellen.
Let op: afvallen is veel meer dan alleen je metabolisme versnellen. Bekijk hier 8 tips die je gaan helpen om je vetpercentage te verlagen.
Joris is een kracht- en conditiespecialist met 20+ jaar ervaring. Hij heeft deelgenomen aan CrossFit wedstrijden, triathlons en diverse halve marathons gelopen, waaronder Rotterdam en Egmond. Sinds 2018 heeft hij 110+ sportartikelen gereviewd. Joris is een betrouwbare stem in de wereld van fitness, crosstraining en duursport.